Borsa nedir?

Borsa, çeşitli yatırım araçlarının alınıp satıldığı organize bir piyasadır. Menkul kıymetler, hisse senetleri, tahviller, dövizler, emtialar (altın, petrol, buğday gibi) ve türev ürünler borsada işlem gören başlıca varlıklardır. Borsa, yatırımcılar ile sermaye arayışındaki şirketleri bir araya getirerek ekonominin büyümesine katkı sağlar. Borsanın temel amacı, yatırım araçlarının alım-satım işlemlerinin güvenli ve düzenli bir şekilde yapılmasını sağlamak ve doğru fiyatların oluşması için şeffaf bir piyasa ortamı sunmaktır.

Borsanın Temel İşlevleri​

1. Sermaye Sağlama
   Borsa, şirketlerin halka arz yoluyla yatırımcılardan sermaye toplamasını sağlar. Şirketler, büyüme ve yeni projelere yatırım yapma amacıyla borsaya açılarak hisse senetlerini yatırımcılara sunar. Bu işlem şirketlere yeni kaynak sağlarken, yatırımcılara da şirket hisselerine ortak olma imkanı tanır.
   
   
2. Likidite Sağlama
   Borsada işlem gören menkul kıymetler, likit varlıklar olarak kabul edilir. Yatırımcılar, ihtiyaç duyduklarında ellerindeki varlıkları hızlı bir şekilde nakde dönüştürebilirler. Likidite, yatırımcıların kolayca alım-satım yapabilmesi ve varlıklarını hızlıca elden çıkarabilmesi açısından önemlidir.
   
   
3. Fiyatların Belirlenmesi
   Borsada fiyatlar, arz ve talep dengesine göre belirlenir. Bir yatırım aracına olan talep arttığında fiyat yükselir; talep azaldığında fiyat düşer. Bu serbest piyasa koşulları, borsadaki varlıkların gerçek değerine yakın bir fiyatlanmasını sağlar ve yatırımcılar için yol gösterici olur.
   
   
4. Ekonomiye Katkı Sağlama
   Borsalar, şirketlerin gelişmesine, istihdam yaratmasına ve yeni projeler gerçekleştirmesine katkı sunarak ekonomiyi destekler. Yatırımcılar, borsaya yatırım yaparak yalnızca bireysel kazanç sağlamaz, aynı zamanda ekonomiye katkıda bulunur.
   
   
5. Risk Dağılımı
   Borsa, yatırımcılara çeşitlendirilmiş portföyler oluşturarak risklerini dağıtma fırsatı sunar. Farklı sektörlerden ve varlık türlerinden oluşan bir portföy, tek bir yatırımdan kaynaklanabilecek riskleri azaltabilir. Yatırımcılar, borsada farklı sektörlerde işlem gören birçok şirkete yatırım yaparak risk yönetimi yapabilir.

Borsa Türleri​

1. Menkul Kıymetler Borsası
   Menkul kıymetler borsası, hisse senetleri, tahviller, bonolar ve diğer menkul kıymetlerin alınıp satıldığı piyasadır. En bilinen menkul kıymet borsalarından biri olan Borsa İstanbul (BIST), Türkiye’de halka açık şirketlerin hisse senetlerinin işlem gördüğü bir platformdur.
   
   
2. Emtia Borsası
   Emtia borsasında altın, petrol, buğday, gümüş gibi emtialar alınıp satılır. Bu tür borsalar, fiziki malların ticaretinin yanı sıra türev işlemler yapılmasına da olanak tanır. Emtia borsalarında, yatırımcılar değerli metaller, enerji kaynakları ve tarım ürünleri gibi emtialara yatırım yaparak portföylerini çeşitlendirebilirler.
   
   
3. Döviz Borsası (Forex)
   Forex, dünya çapında en büyük döviz piyasasıdır ve ülkelerin para birimlerinin alım-satımının yapıldığı bir borsadır. Forex piyasası, hafta içi 24 saat işlem yapabilme imkanı sunar. Yatırımcılar, döviz çiftleri üzerinden kazanç sağlamak amacıyla işlem yaparlar. Döviz borsası, özellikle uluslararası yatırımcılar ve küresel finans piyasaları için önemlidir.
   
   
4. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VİOP)
   Vadeli işlem ve opsiyon borsaları, gelecekte belirli bir tarihte ve belirli bir fiyattan alım-satım yapılmasına olanak tanır. Bu borsada işlem gören ürünler, hisse senetleri, dövizler, emtialar ve endeksler gibi çeşitli varlıklardır. VİOP, riskten korunmak isteyen yatırımcılar için önemli bir finansal araçtır.

Borsada İşlem Yapma Süreci​

Borsada işlem yapabilmek için yatırımcıların bir aracı kurumda hesap açmaları gerekir. Aracı kurum, yatırımcı adına alım-satım işlemlerini yürütür ve piyasa hakkında bilgi sağlar. İşlem süreci, yatırımcının belirli bir yatırım aracı için alım ya da satım emri vermesiyle başlar. Bu emirler, borsadaki işlem platformları üzerinden gerçekleştirilir ve arz-talep dengesi çerçevesinde fiyatlar belirlenir.

1. Hesap Açma ve Sermaye Yatırma
   Borsada işlem yapmak isteyen bir yatırımcı, ilk olarak bir aracı kurumda yatırım hesabı açar. Hesap açma işlemi, yatırımcının kimlik bilgileri ve sermayesi ile gerçekleşir. Aracı kurum, yatırımcıya işlem yapabilmesi için gerekli araçları sunar.
   
   
2. Alım ve Satım Emri Verme
   Yatırımcı, belirli bir hisse senedi, döviz ya da emtia için alım veya satım emri verebilir. Bu emirler, işlem yapılacak miktar ve fiyat seviyesine göre belirlenir. Alım-satım emirleri, borsadaki arz ve talep dengesine göre fiyatlanır.
   
   
3. Portföy Yönetimi
   Borsada işlem yapmak, yalnızca alım ve satım yapmaktan ibaret değildir; aynı zamanda portföy yönetimi de gerektirir. Yatırımcılar, farklı sektörlerden ve varlıklardan oluşan bir portföy oluşturarak risklerini dağıtabilir ve getiri sağlama olasılığını artırabilirler.
   
   
4. Takip ve Analiz Yapma
   Yatırımcılar, borsadaki yatırım araçlarının performansını takip eder ve analiz yaparlar. Piyasa takibi, güncel olaylar, ekonomik veriler ve şirket haberleri gibi unsurlar yatırım kararlarında önemlidir. Teknik analiz ve temel analiz yöntemleri kullanılarak piyasanın yönü tahmin edilmeye çalışılır.

Borsa hisse senetleri, tahviller ve diğer finansal araçların alınıp satıldığı düzenli bir piyasa sistemidir. Yatırımcılar bu piyasalarda şirketlerin hisselerini alıp satarak kar elde etmeye çalışır.